امروزه بسیارى از روان شناسان دریافته اند كه دعا، نماز و داشتن یك ایمان محكم به دین، اضطراب، افسردگى، نگرانى، تشویق و ترس را كه زمینه ساز بسیارى از بیمارى هاست برطرف مى كند: «الا بذكر الله تطمئن القلوب».
كلمه نماز نشان مى دهد كه رابطه اى میان انسان و پروردگارش وجوددارد. وقوف خاشعانه و خاضعانه انسان در نماز، در برابر خداوند متعال به او نیرویى معنوى مى بخشد كه حس صفاى روحى و آرامش قلبى، امنیت روانى وسلامت روانى را در او پدید مى آورد.
از آن جا كه انسان در نماز با همه اعضاى بدن و حواس خود متوجه خدا مى شود و از همه اشتغالات و مشكلات زندگى روى برمى گرداند. به هیچ چیز جز خدا و آیات قرآن كه در نماز به زبان مى آورد فكر نمى كند.
همین حالت روى گردانى كامل از مشكلات زندگى و نیندیشیدن به آن در میان نماز موجب آرامش روان و سلامت روانى مى شود.
رویكرد روان شناختى، این حالت آرامش روانى در ایجاد وضعیت سلامت روانى تأثیر بالایى دارد و موجب كاهش شدت فشارهاى عصبى روزانه و تنیدگى ها و تنش هایى كه بسیارى از مردم دچار آن هستند، مى شود.
توماس هاسلیوپ (۱۹۹۵) پزشك معروف هلندى در این باره مى گوید: «مهم ترین جواب آرام بخش كه من در طول سال هاى متمادى تجربه و مهارتم در مسائل روانى به آن پى بردم، همین نماز است.
من به عنوان یك پزشك مى گویم مهم ترین وسیله در آرامش روان كه ضامن از بین بردن تنش ها و اضطراب ها و افسردگى هاى روزمره است و من تا كنون شناخته ام نماز است.»
حالت تمدد اعصاب و آرامش روانى ناشى از نماز انسان را از اضطراب و افسردگى كه بیماران روانى همواره از آن رنج مى برند رها مى كند. زیرا چنین حالت هایى عموماً تا مدتى پس ازنماز در انسان باقى مى ماند و ادامه مى یابد.
انسان گاهى در حالت تمدد اعصاب و آرامش روانى پس از نماز، با امور و مواردى اضطراب انگیز و یا با حالتى كه او را افسرده مى سازد، مواجه مى شود.
تكرار بى حد و نشان این موارد با یادآورى آنها در تمدد اعصاب، آرامش نفسانى و سلامت روانى، پس از نماز ارتباط مى یابد و به این ترتیب فرد از اضطراب و نگرانى ناشى از این امور یا موارد رها مى شود. تأثیر مهم نماز در كاهش اضطراب، افسردگى بیماران روانى و ایجاد سلامت روانى، شبیه تأثیر روان درمانى برخى از روان درمان گران معاصر براى درمان اضطراب و افسردگى بیماران روانى است. روان درمانگران معاصر از جمله ژوزف و لپه براى درمان اضطراب و افسردگى از روشى استفاده مى كنند كه به (منع متقابل) معروف است و به نام درمان از طریق آرام سازى مشهور است.
در این روش درمان گر می کوشد میان موارد اضطراب انگیز و واكنش مخالف اضطراب یعنى همان حالت آرامش روان، رابطه ایجاد كند.
پر واضح است كه وجه تشابه میان روش روان درمانى و اثر درمانى منتج از نماز، بسیار مشهود است. انسان بلافاصله پس از نماز به ذكر دعا و تسبیح مى پردازد كه این تداوم همان حالت آرامش وسلامت روانى را موجب مى شود. اصولاً انسان در دعا با خداى خود به مناجات مى پردازد و از مشكلاتى كه او را در زندگى مضطرب و افسرده مى كند به او پناه مى برد و با بازگو كردن مشكلات اضطراب انگیز در چنین حالتى از سلامت روانى برخوردار مى شود.
علاوه بر مسائلى كه ذكر شد، بیان مشكلات و مسائل پس از نماز موجب آرامش روانى مى شود. این زمان، یك زمان طلایى است(۱) كه فقط دراختیار افرادى كه به اقامه نماز مى پردازند، قرار مى گیرد.
به طور كلى تحقیقات متعدد روان شناسان نشان مى دهد كه حالت روانى انسان با آشكار كردن مشكلات در حضور یك دوست صمیمى یا درمان گر رو به بهبود مى رود.
حال تصور كنید كه همین انسان اگر مشكلات خود را با خدا بازگو كند و پس از نماز به مناجات با پروردگار و دعا به درگاه او طلب یارى بپردازد، حالت روانى او تا چه اندازه بهبود پیدا مى كند. ملاحظه مى شود كه همان نتیجه اى كه در یك روان درمانى مؤثر و موفق حاصل مى شود، از نماز نیز به دست مى آید، زیرا آن احساس امنیت و رهایى از اضطراب را كه نماز در انسان ایجاد مى كند، موجب آزاد شدن نیروى روانى او مى شود كه این آزادى ضامن ایجاد سلامت روان است. نیرویى كه قبلاً در زنجیرهاى اضطراب، نگرانى و افسردگى، مقید و زندانى بود.
در نتیجه انسان حالت نشاط و طراوت را در همه وجودش احساس مى كند. همین رابطه معنوى انسان با پروردگار در طول نماز و دریافت نوعى فیض الهى یا بارقه روانى از خداوند متعال، موجب رهایى نیروهاى معنوى مستقر در انسان مى شود و عزمش را جزم، اراده اش را قوى و همتش را بلند مى كند.
در نتیجه براى پذیرش علم و معرفت آماده تر و براى انجام كارهاى بزرگ تواناتر مى شود.
پزشك فرانسوى، الكسیس كارل ثابت كرد نماز موجب سلامت و نشاط روانى و معنوى مشخصى در خانواده ها مى شود و همین حالت است كه احتمالاً منجر به شفاى سریع برخى از بیماران در زیارتگاه ها و معابد مى شود. سیرل بوت نظریه ویلیام جیمز را درباره تأثیر نماز مورد تأكید قرار داده و گفته است: (ما به واسطه نماز وارد انبار بزرگى از نشاط عقلانى و سلامت روانى مى شویم كه در شرایط عادى یاراى وصول به آن نیست) .
بر گرفته از مقاله (ورود به گنجینه بزرگ نشاط و سلامت)
نظرات شما عزیزان:
برچسب ها: نماز سلامت روانی خانواده آثار و فواید نماز
.: Weblog Themes By Pichak :.
